Odwołanie od decyzji ZUS i orzeczenia o niepełnosprawności – co warto wiedzieć?

Nie zgadzasz się z decyzją ZUS lub orzeczeniem o niepełnosprawności? Sprawdź, co możesz zrobić

W praktyce bardzo wielu świadczeniobiorców spotyka się z sytuacją, w której decyzja wydana przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) albo powiatowy zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności okazuje się dla nich niekorzystna. Dotyczy to w szczególności takich spraw, jak przyznanie lub odmowa renty z tytułu niezdolności do pracy, zasiłku chorobowego, świadczenia rehabilitacyjnego czy określenie stopnia niepełnosprawności.

Decyzja to nie wyrok – prawo do odwołania

W polskim systemie prawnym decyzje organów rentowych i administracyjnych – takich jak ZUS czy zespoły orzekające – nie są ostateczne, dopóki nie zostaną uprawomocnione. Osoba, która czuje się pokrzywdzona treścią rozstrzygnięcia, ma prawo do złożenia odwołania w odpowiednim terminie. W sprawach ZUS termin ten wynosi zazwyczaj 30 dni od doręczenia decyzji, a w przypadku orzeczeń o niepełnosprawności – 14 dni od dnia odbioru orzeczenia.

W odwołaniu można zakwestionować zarówno ustalenia faktyczne (np. niewłaściwe oceny stanu zdrowia), jak i zastosowanie przepisów prawa. Co więcej, odwołanie to moment, w którym można zgłosić nowe dowody – np. dodatkową dokumentację medyczną, zaświadczenia lekarskie, opinie biegłych, a nawet zeznania świadków.

Częste problemy w praktyce

W praktyce wiele osób nie korzysta z prawa do odwołania, uważając, że „i tak nic to nie da”. Tymczasem doświadczenie pokazuje, że wielu ubezpieczonych wygrywa sprawy na etapie postępowania sądowego – szczególnie jeśli w postępowaniu uczestniczy pełnomocnik, który pomaga sformułować zarzuty wobec decyzji i wskazać odpowiednie dowody.

Często spotykanym problemem jest również niedostateczne uzasadnienie decyzji – zwłaszcza tych wydawanych na podstawie jednej, krótkiej komisji lekarskiej lub orzeczenia bez szczegółowego odniesienia się do całości dokumentacji medycznej. W takich przypadkach warto wykazać, że decyzja została oparta na niepełnym materiale dowodowym.

Weryfikacja orzeczenia o niepełnosprawności

Podobnie w sprawach dotyczących stopnia niepełnosprawności – wnioskodawca ma prawo nie tylko do odwołania się od orzeczenia, ale również do złożenia wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy w drugiej instancji (wojewódzki zespół ds. orzekania). W dalszym etapie możliwe jest również skierowanie sprawy na drogę sądową.

Każde orzeczenie może zostać zakwestionowane, jeśli nie odpowiada rzeczywistemu stanowi zdrowia lub zostało wydane z naruszeniem przepisów prawa. Warto pamiętać, że orzeczenia te mają wpływ na wiele świadczeń i ulg, a także na sytuację zawodową i społeczną osoby niepełnosprawnej.

Podsumowanie

Zarówno decyzje ZUS, jak i orzeczenia o niepełnosprawności, mogą i powinny być analizowane z punktu widzenia ich zgodności z przepisami i stanem faktycznym. Milczenie oznacza zgodę – a działanie to wyraz troski o swoje prawa i sytuację życiową.

Osoby, które otrzymały decyzję niekorzystną, nie są pozbawione możliwości działania. Odwołanie nie tylko przysługuje z mocy prawa, ale często daje realną szansę na zmianę sytuacji.