Przemoc wobec mężczyzn to zagadnienie, które wciąż pozostaje w cieniu dyskusji publicznej. W praktyce adwokackiej, szczególnie w sprawach rozwodowych i alimentacyjnych, coraz częściej spotykamy się z sytuacjami, w których mężczyźni stają się ofiarami przemocy psychicznej, ekonomicznej, a niekiedy również fizycznej. Niestety, w kulturze społecznej funkcjonuje wciąż stereotyp, że to kobieta jest stroną pokrzywdzoną, a mężczyzna stroną dominującą. Tymczasem realia procesów sądowych pokazują, że zjawisko to jest znacznie bardziej złożone.
Rodzaje przemocy wobec mężczyzn w związkach
Przemoc psychiczna
Najczęstszą formą przemocy wobec mężczyzn jest przemoc psychiczna, objawiająca się poniżaniem, wyśmiewaniem, groźbami czy kontrolą emocjonalną. Często partnerka manipuluje dziećmi, nastawiając je przeciwko ojcu, co ma ogromne konsekwencje w sprawach rozwodowych i kontaktowych.
Przemoc ekonomiczna
Coraz częściej spotykamy się z przypadkami, w których kobieta wykorzystuje instrumenty ekonomiczne do ograniczania mężczyzny – np. ukrywanie majątku, odmowa współfinansowania rodziny czy celowe generowanie długów. W sporach alimentacyjnych te działania mogą prowadzić do dramatycznych konsekwencji finansowych dla ojców.
Przemoc fizyczna
Choć rzadziej zgłaszana, przemoc fizyczna wobec mężczyzn nie jest zjawiskiem marginalnym. Wielu mężczyzn wstydzi się o tym mówić w obawie przed brakiem wiary ze strony organów ścigania czy sądu. Jako pełnomocnicy spotykamy się z przypadkami, gdzie to mężczyzna wymagał ochrony prawnej i interwencji policji.
Dlaczego mężczyźni rzadziej zgłaszają przemoc?
-
Stygmatyzacja społeczna – obawa przed ośmieszeniem i brakiem powagi.
-
Brak zaufania do instytucji – przekonanie, że policja czy sąd staną po stronie kobiety.
-
Obawy związane z dziećmi – strach przed utratą kontaktu z dziećmi, jeśli mężczyzna oskarży matkę o przemoc.
-
Utrwalone stereotypy – mężczyzna jako „silniejszy”, „ten, który powinien sobie poradzić”.
Aspekt prawny w sprawach rozwodowych i alimentacyjnych
Dowodzenie przemocy wobec mężczyzn
W sprawach rozwodowych i alimentacyjnych udokumentowanie przemocy wobec mężczyzny ma kluczowe znaczenie. W praktyce adwokackiej wykorzystujemy:
-
zeznania świadków,
-
dokumentację medyczną,
-
nagrania i wiadomości tekstowe,
-
notatki policyjne.
Wpływ przemocy na rozstrzygnięcie rozwodu
Zgodnie z art. 56 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, jeżeli jeden z małżonków ponosi wyłączną winę za rozkład pożycia, sąd może orzec rozwód z winy tej osoby. W przypadkach, gdy udowodnimy przemoc wobec mężczyzny, sądy coraz częściej uznają kobietę za stronę winną, co ma znaczenie m.in. przy ustalaniu alimentów na rzecz małżonka.
Kontakty z dziećmi
Szczególną uwagę zwracamy na sytuacje, w których przemoc psychiczna dotyczy relacji z dziećmi. Manipulowanie dzieckiem, nastawianie go przeciwko ojcu czy uniemożliwianie kontaktów, traktowane jest jako forma przemocy. W takich przypadkach wnosimy o ograniczenie lub pozbawienie władzy rodzicielskiej drugiego rodzica.
Alimenty a przemoc wobec mężczyzn
W debacie publicznej alimenty kojarzone są z obowiązkiem mężczyzny względem kobiety i dzieci. Jednak w praktyce zdarzają się sytuacje odwrotne. Mężczyzna – ofiara przemocy może dochodzić alimentów od żony, jeśli znajdzie się w trudnej sytuacji finansowej, a sąd uzna winę małżonki w rozpadzie małżeństwa.
Dodatkowo, w przypadkach gdy mężczyzna jest ofiarą przemocy ekonomicznej, odpowiednie działania prawne pozwalają na ochronę jego majątku i interesów finansowych.
Strategia procesowa – jak chronimy mężczyzn w sądzie
-
Zabezpieczenie dowodów – kluczowe jest gromadzenie dokumentacji już na etapie przedprocesowym.
-
Wnioski o zabezpieczenie kontaktów z dziećmi – tak, aby przemoc psychiczna ze strony matki nie odcięła ojca od dzieci.
-
Wnioski o eksmisję sprawcy przemocy – nawet jeśli ofiarą jest mężczyzna, ma on prawo żądać wyprowadzenia agresywnej partnerki ze wspólnego mieszkania.
-
Powództwa alimentacyjne – w sytuacjach, gdy mężczyzna wymaga wsparcia finansowego.
-
Odpowiednia narracja procesowa – przełamywanie stereotypów i pokazanie sądowi realnego obrazu sytuacji.
Najczęstsze błędy popełniane przez mężczyzn – ofiary przemocy
-
Brak zgłaszania przemocy organom ścigania.
-
Niezabezpieczanie dowodów (wiadomości, nagrań, świadków).
-
Rezygnacja z walki o dzieci, w obawie przed przegraną.
-
Uleganie presji społecznej i rodziny.
Rola adwokata w ochronie praw mężczyzn
Jako kancelaria zajmująca się sprawami rozwodowymi i alimentacyjnymi, podkreślamy, że każda ofiara przemocy – niezależnie od płci – ma prawo do ochrony i sprawiedliwego procesu. Naszym zadaniem jest nie tylko reprezentacja przed sądem, ale również wsparcie psychologiczne, wskazanie instytucji pomocowych i przełamywanie barier społecznych.
Podsumowanie
Przemoc wobec mężczyzn to realny problem, który wymaga zdecydowanej reakcji zarówno ze strony prawa, jak i społeczeństwa. W sprawach rozwodowych i alimentacyjnych adwokat pełni kluczową rolę w ochronie interesów mężczyzn, pomagając im przerwać spiralę przemocy i odzyskać kontrolę nad swoim życiem.